درج مطلب
 

مومن هم خودش در امنیت است و هم دیگران را به امنیت می رساند . فضای ایمان ، امنیت آور است . پس در فضای ایمان نگرانی وجود ندارد .

 

عوامل رفع نگرانی از آیات قرآن

آیات 15 الی 17 سوره مبارکه آل عمران

قُلْ أَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِّنْ ذَ لِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْاْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّتٌ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَرُ خَلِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَ جٌ مُّطَهَّرَةٌ وَرِضْوَ نٌ مِّنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ  

ترجمه :

 بگو: آيا شمارا به بهتر از اينها (كه محبوب شماست) خبر دهم؟ براى كسانى كه تقوا داشته باشند، نزد پروردگارشان باغهايى (بهشتى) است كه از زير(درختان) آن نهرها جارى است. براى هميشه در آنجا (بهره‏مند) هستند و همسرانى پاك (خواهند داشت) و رضا و خشنودى خداوند (شامل حالشان مى‏شود) و خداوند به حال بندگان بيناست.

 

  • مرتفع شدن نگرانی خود به خود میسر نیست بلکه نیازمند صرف هزینه است ، این هزینه تقوا است که گاه به صورت نظری است و باید فکر و نگاه انسان مصون و سالم شود ، گاه عملی است و باید فعل انسان  تصحیح شود و گاه مالی است و باید مالی پرداخت شود .
  • آیات قبل برخی از تمتعات عالم ماده را ذکر کرده است و در این آیات به دنبال آن فرموده چیزهایی برتر از نعمات و لذات دنیوی وجود دارد که مخصوص متقین و پرهیزکننگان از معاصی است که در دنیا اهل دعا بوده اند و در قیامت در مقام قرب قرار دارند و در بهشت هایی مستقر شده اند که نهرهایی از زیر آن جاری است و پیوست هایی که بین آنها و دیگران وجود دارد و مشمول رضای حق تعالی هستند .
  • یکی از عوامل نگرانی ، نگرش مادی است . گاه برخی امور را تنها در چهارچوب عالم ماده حبس می کنیم و به عالم معنا بی توجه ایم درحالیکه این دو با یکدیگر بسیار متفاوت اند . برای رفع نگرانی باید باور کنیم عالمی والاتر و متعالی تر از عالم ماده وجود دارد و باید از دلدادگی به عالم ماده پرهیز کرد .
  • از دیگر عوامل رفع نگرانی تقوا است . تقوا انسان را به مقام قرب می رساند (عِنْدَ رَبِّهِمْ ) بجای نگرانی باورنماییم در لابلای مشکلات زندگی ، قرب نصیب انسان می شود .  بسیاری از مشکلات برای رشد فرد لازم است . در عین حال مربی اجازه نمی دهد افراد در گرداب مشکلات غرق شوند بلکه در لحظه به لحظه ی امتحان های زندگی حضور دارد و اجازه ی رجوع به خودش را به انسان ها داده  است  .
  • یکی دیگر از راههای رفع نگرانی بهره مندی از نهر معرفت است ( مفسرین عرفانی معتقد اند منظور از نهر در "جَنَّتٌ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَرُ " نهر معرفت است ) به میزانی که نهر معرفت در زندگی مان جاری باشد جایی برای نگرانی باقی نمی ماند . عبادت گرچه  از اهمیت والایی برخوردار است اما غایت آن رسیدن به معرفت است کما اینکه در روایات آمده " اول الدین معرفته " بدون معرفت باغ زندگی انسان خشک است و این خشکسالی ، طبیعتاً نگرانی را به دنبال دارد . (تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَرُ حکایت از آن دارد که زندگی به جریان دائم معرفت نیاز دارد . )
  • یکی دیگر از راه های اجتناب از نگرانی، مصاحبت نکردن با افراد منفی نگر ، ناامید و نگران است تا موج منفی آنان به ما نرسد . ارتباط با افراد طیب و پاک موجب می شود افقی مثبت و زیبا برای انسان ترسیم شود و آرامش با او قرین گردد . (وَأَزْوَ جٌ مُّطَهَّرَةٌ ازواج فقط به معنای همسر نیست بلکه به معنای جفت و قرین انسان است . )

طیب ترین افراد عالم حضرات معصومین ( علیهم السلام ) هستند . ارتباط با حضرات معصومین و سلام دادن به آن ها ما را به ایشان مرتبط می کند و نگرانی های نابجای ما را مرتفع می سازد . در حقیقت سلام های ما به ایشان جواب سلامی است که از جانب حضرات معصومین به ما رسیده است زیرا زیارت اذن ارتباط با آنان است و تا اذنی از جانب آن بزرگواران صادر نشود ارتباطی محقق نخواهد شد .

  • یکی از عوامل نگرانی انسان عدم رضای خدای سبحان از اوست (وَرِضْوَ نٌ مِّنَ اللَّهِ ) . رضایت خدای سبحان از بنده موجب رفع نگرانی های او می شود . این رضایت قابل قیاس با هیچ نعمت دنیوی نیست . برای کسب رضای حق باید بنده از خداوند راضی باشد و کمترین اعتراضی به قضای الهی نداشته باشد . ( خدای سبحان در قرآن می فرماید : رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ( آیه 100 توبه ) در روایت آمده حضرت داود به خداوند گفت : خدایا چه زمانی از بنده راضی میشوی ؟ خدای سبحان عرض کرد زمانی که بنده از من راضی باشد .

 

يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَآغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ الْنَّارِ

ترجمه : همان کسانى که مى گویند: «پروردگارا! ما ایمان آورده ایم; پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذاب آتش، نگاهدار

 

  • یکی از روش های رفع نگرانی ، دعا است . دعا درخواست دانی از عالی است . انسان فقیر باید با غنی مطلق ارتباط داشته باشد . در دعا انسان خود را نیازمند پروردگار می داند و این احساس نیازمندی، او را مشمول عنایتی خاص از رب العالمین می کند . اگر برای دعا ارزش قائل نباشیم به خودمان ظلم کرده ایم و اگر برای آن ارزشی در نظر گیریم به آسودگی و آرامش دست می یابیم . البته لازمه ی این آرامش دعا کردن مستمر و مدام است نه دعا کردن تنها به هنگامه ی گرفتاری و مشکل ( فعل یقولون در آیه مضارع است و از آن افاده ی حال و آینده می شود . )

 

الْصَّبِرينَ وَالْصَّدِقِينَ وَالْقَنِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ

ترجمه : همانها که (در برابر مشکلات، و در مسیر اطاعت و ترک گناه،) استقامت می ورزند; راستگو هستند; (در برابر خدا) خضوع، و (در راه او) انفاق مى کنند; و در سحرگاهان، استغفار مى نمایند.

 

  • برای مقابله با نگرانی لازم نیست آن را از خود طرد کنید بلکه کافیست خود را توانمند سازید . توانمندی از طریق اتصاف به صفاتی است که موجب در امان ماندن از اضطراب و نگرانی می شود .
  • الْصَّبِرينَ : صبر نماد قوت است . از انواع آن صبر در انجام طاعت و ترک معصیت است . یکی دیگر از انواع صبر ، صبر در مصیبت است که از نظر رتبه پایین تر از صبر بر طاعت است . به میزانی که انسان ملتزم به انجام طاعت  و ترک معصیت شود نگرانی در زندگی او راه ندارد کما اینکه در نسل های قبلی به دلیل التزام بیشتر به این امر توان بیشتری در برخورد با مشکلات داشتند و نگرانی ای آنان را از پا در نمی آورد .

 مرگ در ظاهر گرچه بزرگ ترین مصیبت زندگی انسان است اما به فرموده ی قرآن ( کل نفس ذائقه الموت ) و به تعبیر آیتالله جوادی آملی انسان مرگ را می خورد . و ایننشان از قدرت انسان در برخورد با مصائب دارد . توانایی انسان در برخورد با این امور جایی برای نگرانی باقی نمی گذارد .

       کارساز ما به فکر کار ما است / فکر ما در کار ما آزار ما است

  • َالْصَّدِقِينَ  : یکی از اموری که مانع نگرانی است ، صدق است . انسان صادق باید در قول و فعل و نیت صادق باشد . اگر ظاهراً می گوییم توکل بر خدا در باطن نیز باید قبول داشته باشیم که خداوند را وکیل خود گرفته و او حافظ منافع دنیوی و اخروی ما است . پس دیگر جایی برای نگرانی باقی نمی ماند . زیرا باور داریم آن وکیل هر آنچه خیر ما است مقدر می کند .
  • الْقَنِتِينَ : خضوع در مقابل خدا مانع نگرانی است . به میزانی که خود را بالاتر از خدا بدانیم خاضع نیستیم . انسان متواضع باور دارد تمام تدابیر الهی حکمت دارد . ( حضرت زینب در حادثه ی کربلا فرمودند ما رایت الا جمیلا )
  • الْمُنْفِقِينَ : انسان اگر موجودی خود را حبس کند نگران است . اگر انسان از توان ، مال ، آبرو و زمان خود به درستی استفاده نماید حتی فرصت نگرانی را پیدا نمی کند . حضرت علی ع می فرمایند : "ما فات مضی و ما سیاتیك فاین ؟ قم فاغتنم الفرصه بین العدمین"
    آنچه گذشت، از دست رفت و آنچه می‌آید كجاست؟ برخیز و فرصت میان دونیستی را دریاب.

وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ : دارتباط سحرگاهی با خدای سبحان و سپردن خود به او مانع نگرانی می شود . ( غفر = به معنای ستر ، پوشاندن ) با استغفار خداوند پوششی روی گناهان انسان قرار می دهد و آن ها را مستور می کند . در استغفار فرد بدی های خود را توجیه نمی کند و با درخواست غفر از خدای سبحان ، خواهان بهتر بندگی کردن به حول و قوهی او می شود .

خدایی که می تواند گناهان را مستور کند قطعا می تواند عاقبت انسان را نیز ختم بخیر گرداند پس نگرانی مرتفع می شود .

 

برگرفته از کلام استاد زهره بروجردی